Το Καστελόριζο, ή αλλιώς Μεγίστη, είναι ένα από τα νησιά των Δωδεκανήσων και το ανατολικότερο άκρο της Ελλάδας. Απέχει μόλις 1,25 ναυτικά μίλια από τις ακτές της Τουρκίας,72 από την Ρόδο και ο πληθυσμός του ανέρχεται στους 406 κατοίκους. Έχει έκταση 9,1 τ.χλμ. και είναι το μεγαλύτερο νησί μικρού αρχιπελάγους σε ένα σύμπλεγμα 14 μικρών νησιών και βραχονησίδων. Το νησί έγινε ευρέως γνωστό το 1991 επειδή τότε γυρίστηκε εκεί η ταινία Mediterraneo η οποία βραβεύτηκε με Oscar. Το όνομα του νησιού προέρχεται από παράφραση του Καστέλο Ρόσσο (Castello Rosso) που θα πει κόκκινο κάστρο και αναφέρεται στο ενετικό κάστρο το οποίο είναι χτισμένο στον κόκκινο βράχο στην είσοδο του λιμανιού. Την τωρινή του ονομασία την πήρε προς τα τέλη του 14ου αιώνα από τους Ιωαννίτες Ιππότες.
Το όνομα Μεγίστη που είχε ως τότε το Καστελόριζο και παραμένει και το τωρινό όνομα του δήμου του νησιού το πήρε από τους Δωριείς. Σύμφωνα με ένα μύθο το όνομα οφείλεται στον πρώτο οικιστή που λεγόταν Μεγιστέας όμως το πιο πιθανό είναι ότι σχετίχεται με το μεγάλο μέγεθος του νησιού σε σχέση με τα τριγυρινά του. Το Καστελόριζο διαθέτει μεγάλη ιστορία, καθώς πρωτοκατοικήθηκε από την νεολιθική εποχή και στην συνέχεια αποικήθηκε από τους Δωριείς, όπως όλα τα Δωδεκάνησα. Κατά τους βυζαντινούς χρόνους, το νησί περιλαμβάνεται στο «Θέμα των Κυβυραιωτών», όπως και η Ρόδος. Την περίοδο αυτή, οι ιππότες ανοικοδομούν το ψηλό κάστρο του νησιού κάνοντάς το έτσι ένα από τα δυνατότερα οχυρά του Αιγαίου. Κατά την Τουρκοκρατία υποτάσσεται στον Τουρκικό ζυγό, αλλά καταφέρνει να διατηρήσει τα προνόμια της θρησκείας και της γλώσσας του πληρώνοντας ένα φόρο.
Παρουσιάζει μεγάλη εμπορική και ναυτιλιακή ανάπτυξη κα οι κάτοικοι του νησιού επιδεικνύουν ιδιαίτερη μέριμνα και για την πνευματική εκπαίδευση: ιδρύουν σχολεία, όπως η Σαντράπεια Σχολή το 1903, που μαζί με το Παρθεναγωγείο συγκέντρωνε 1000 μαθητές. Με την έναρξη του Α΄ Παγκόσμιου Πόλεμου, η Γαλλία, επιδιώκοντας να καταστήσει το νησί ναυτική βάση, το κατέλαβε με δόλο στις 28 Δεκεμβρίου 1915 και ο τότε οικισμός άρχισε να πλήττεται με οβίδες μεγάλου διαμετρήματος. Την 1η Μαρτίου 1921, η Γαλλία παραχωρεί το νησί στην Ιταλία έναντι αδράς αμοιβής. Ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος βρίσκει το Καστελόριζο με αισθητά μειωμένο πληθυσμό. Στις 13 Σεπτεμβρίου του 1943, το αντιτορπιλικό «Ναύαρχος Κουντουριώτης» καταπλέει στο λιμάνι και το Καστελλόριζο είναι το πρώτο κομμάτι ελληνικής γης που απελευθερώνεται. Το νησί πολλές φορές βομβαρδίστηκε, κάηκε, λεηλατήθηκε και γενικά καταστράφηκε εντελώς. Παρέμεινε υπό συμμαχική στρατιωτική κατοχή, όπως και τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα, μέχρι τις 7 Μαρτίου του 1948, οπότε ενώθηκε επισήμως με την Ελλάδα. Υπάρχουν πολλά αξιοθέατα που μπορεί να επισκεφτεί κάποιος στο νησί. Το αρχαιότερο και σημαντικότερο μνημείο του νησιού, το Παλαιόκαστρο, βρίσκεται στη δυτική πλευρά του Καστελόριζου, σε απόσταση ενός περίπου χιλιομέτρου από την πρωτεύουσα. Πρόκειται για την αρχαία ακρόπολη του νησιού που χτίστηκε γύρω στον 3ο αιώνα π.Χ.
Το Κάστρο των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη βρίσκεται πάνω από τον οικισμό της Μεγίστης και αποτελεί ένα εξίσου σημαντικό μνημείο του νησιού από το οποίο σήμερα σώζονται τα τείχη του και ερείπια από το εσωτερικό του. Η νησίδα της Ρω είναι προσβάσιμη από το Καστελόριζο κι έγινε γνωστή λόγω της μοναδικής κατοίκου της, Δέσποινας Αχλαδιώτη, η οποία έμενε στο νησί και ανεβοκατέβαζε κάθε μέρα την ελληνική σημαία επί 40 χρόνια. Σήμερα, δίπλα από τον στύλο της σημαίας βρίσκεται και ο τάφος της Κυράς της Ρω. Ένα φυσικό μνημείο, από τα πιο εντυπωσιακά της Μεσογείου και γνωστό παγκοσμίως για τον πλούσιο σταλακτιτικό στολισμό που διαθέτει., βρίσκεται στο νησί και είναι η Γαλάζια Σπηλιά ή “Φώκιαλη” (από τις φώκιες που κατοικούν μέσα). Έχει μήκος 75m και ύψος 35m και η είσοδος είναι συγκριτικά χαμηλή, στο ύψος μικρού καϊκιού με το οποίο έχει πρόσβαση ο κόσμος. Το Καστελόριζο αποτελεί ιδανικό προορισμό για όσους θέλουν να απομακρυνθούν από την πολύβουη ζωή και την κίνηση των πόλεων καθώς ο μοναδικός ασφαλτοστρωμένος δρόμος είναι αυτός που συνδέει το λιμάνι με το αεροδρόμιο τα οποία απέχουν 4 χιλιόμετρα το ένα από το άλλο.
Όλο το υπόλοιπο νησί μπορεί να εξερευνηθεί με τα πόδια μέσω φυσικών μονοπατιών που επικοινωνούν μεταξύ τους. Τις βασικές ανάγκες για δημόσια συγκοινωνία και μεταφορά στο αεροδρόμιο καλύπτει ένα ταξί κι ένα μικρό λεωφορείο, το δεύτερο μόνο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Το νησί συνδέεται αεροπορικά και ακτοπλοϊκά με τη Ρόδο και είναι προτιμότερο να το επισκεφτεί κανείς τον Ιούνιο και τον Ιούλιο καθώς τον Αύγουστο το νησί γεμίζει από κόσμο.
(Πηγή: www.eoellas.org)
